Türk sinemasında farklı bir dili olan, gelenekten beslenip özgünlüğü arayan, sinema tarihine büyük katkı sağlayan, yaratıcılık konusunda kararlı yönetmenlerden biridir Derviş Zaim. Filmlerinde, gelenekselleştirdiği objeler ve mesajları olan, çektiği her filimde aynı karakterleri farklı olaylar içinde işleyen yönetmenin başarısı yadsınamaz.
Derviş Zaim, 1964 Kıbrıs doğumlu bir Türk yönetmendir. Lise eğitimini Magosa’da yapan Zaim, yüksek okulu Boğaziçi üniversitesinde, kültür mastırını da İngiltere’de tamamladı. 1992 yılında Yunus Nadi Roman Ödülünü “Ares Harikalar Diyarı” romanıyla aldı ve büyük bir başarıya imza attı. 1996 yılında çektiği “Tabutta Röveşata” filmi ile hem ülkemizde hem de dünyada büyük bir başarı sağladı. 2000 yılında “Filler ve Çimen”, 2003’te “Çamur”, 2006’da “Cenneti Beklerken”, 2007’de “Nokta”, 2010’da “Gölgeler ve Suretler”, 2012’de “Devir”, 2013’te “Balık” ve geçtiğimiz gün vizyona giren “Rüya” filmi sinema kariyerini önümüze seriyor. Türkiye’de ne yazık ki her sanat filminin karşılaştığı ortak kaderle Zaim de karşılaşıyor; seyircisiyle buluşmakta, salon problemi ya da vizyonda sayılı günlerde kalma gibi sinemanın en önemli sorunları ile. Son Filmi Rüya için “Rüya, benim doğayla ilgili yaptığım “Devir” ve “Balık” adlı filmlerin devamı niteliğindedir çünkü günümüzde şehirde yaşayan insanlar çevre ve doğa ile barışık olmak istiyorlar. Kıbrıs’ta 40 yıl önce trafik tıkanıklığı olacak deseler inanamazdım. İlerde torunlarımıza yaşadığı hayatı mutlu ve zengin kılabilmemiz için bize bahşedilenlerden yararlanıp onlara miras bırakmamız lazım. Sonuçta vicdan, hakikat ve özgürlük üstüne filmler yapmaya gayret ediyorum.”
Zaim sinemasındaki yapı taşlarını inceledim 1) Tabutta Rovaşata (Mahsun), 2) Filler ve Çimen (Havva), 3) Çamur (Ali, Ayşe), 4) Cenneti Beklerken (Eflatun, Leyla), 5) Nokta (Ahmet), 6) Gölgeler ve Suretler (Veli, Ruhsar), 7) Devir (Ali), 8) Balık (Kaya, Filiz) filmlerindeki karakterlerindeki pişmanlık, af dileme, mücadeleci, inatçı özellikler, birebir aynı ve olayların akışını etkiliyor ve bir dil olmasını pekiştiriyor. Zaim sinemasının bir dil olmasını sağlayan diğer bir özellik ise görsel zenginlikleri ön planda tutması. “Gölgeler ve Suretler” filminde Kıbrıs, “Devir” Burdur/Hasanpaşa, “Balık” Bursa/Gölyazı, “Rüya” filminde İstanbul ve Tarihi mirasların görüntülerini kullanarak filmlerini zenginleştirdi. Başka bir saptamam ise meslekler “Nokta”da hat sanatını, “Rüya” filminde mimariyi işlemesi. Zaim’in bize bakış açısı hakkında bilgiler verir.
Yönetmenin kadrajda gösterdiği hiçbir şey rastgele değildir. “Rüya” filminde ilk dakikalarda Hans Holbein’in “Elçiler” tablosu görünüyor. Bu tablo Vanitas akımını temsil eder. Vanitas akımını açıklarsak resimde görünen objelerin olabildiğini birbirine ters görüşleri gösterir, hayatın zevklerinin, başarının, şan ve şöhretin geçici olduğunu, hiçlik, beyhudelik ve kibiri temsil eder. Bu elçileri incelersek tablodaki masanın üstü gökyüzü ve ilahi kavramlar, alt rafı yeryüzü ve canlılara dair nesneler, alttaki kafatası ise ölümü temsil eder. Yani hayatın karmaşası ve ölümlü olduğumuza gem vurur.
Kentsel dönüşüm ve yeni binalar, köyden kente göçün hızlanması, ülkemizde konut alanında büyük bir değişim yaşanmasına sebep oldu. Zaim, soyut konuların yanı sıra toplumsal sorunları işaret eder. 23. Uluslararası Adana Film Festivalinin Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması açılışında gösterime girdi. Senaryosunu ve yönetmenliğini Derviş Zaim’in yaptığı filmin konusundan bahsedeyim. Mimari; günümüzde her şey konut ev, USA’nın başkanı bile Müteahhit. Filmde gelenekten aldığı mirası geleceğe taşımaya çalışan ve süreklilik için topluma ayak uydurmaya çalışan mimar kızın hikayesi. Mimarinin günümüzde aldığı boyutu beğenmeyen bir mimar, Yedi Uyuyanlar menkıbesinden hareket ederek mağara biçiminde bir cami modeli tasarlamıştır. Problemler çıkınca inşaat yarım kalır. Stres nedeni ile uyku problemi olan Sine tedavi olmak için kliniğe yatar. Klinikte tedavi süreçlerinde bir çok olay yaşanır ve değişime başlar. Filmi seyretmenizi tavsiye ederim.
İyi Seyirler..
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.